Η φιλανθρωπία της Κρίσης

Πιστεύω πως ως λαός είμαστε των άκρων. Και αυτό το βλέπουμε τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό βίο. Παρακολουθώ την ελληνική επικαιρότητα, καθώς προετοιμάζομαι να έρθω στην πατρίδα για λίγες εβδομάδες,  και καθημερινά βομβαρδίζομαι από "ειδήσεις" που με κάνουν να νιώθω πως ζω σε άλλο πλανήτη. Ιστορίες για χιλιάδες Έλληνες που μεταναστεύουν και κρύβονται στην Αυστραλία, τίτλοι τρόμου περί εγκληματικότητας και φυγής από τη χώρα,  ιστορίες για μάνες που εγκαταλείπουν τα παιδιά τους, για μαθητές που λιποθυμούν από την πείνα, για καθημερινές αυτοκτονίες. Μέχρι και ότι 3000 Ελληνίδες έχουν γίνει ιερόδουλες λόγω της ανέχειας διαβάσαμε σε τουρκική εφημερίδα . Η παραπληροφόρηση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε ακόμα και η πρεσβεία της Αυστραλίας στην Ελλάδα αναγκάστηκε να  αποσαφηνίσει το θέμα δηλώνοντας πως δεν υπάρχει αύξηση Ελλήνων μεταναστών στην Αυστραλία.  Και όμως οι "ειδήσεις" συνεχίζονται να αναπαράγονται και να παρουσιάζονται ως γεγονότα, χωρίς να έχει γίνει καμία εξακρίβωση και έλεγχος των πηγών.

Κανείς δεν αρνείται πως η ζωή έχει γίνει πολύ δύσκολη για ένα μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και της Eurostat η ανεργία το τελευταίο τρίμηνο του 2011 αγγίζει το 17,7 % ενώ ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής έχει υποχωρήσει κατά 12,3% και η οικοδομική δραστηριότητα κατά 11,6%. Παρόμοια στο λιανικό εμπόριο η πτώση έχει αγγίξει το 4%. Αυτό  πρακτικά μεταφράζεται με λουκέτα, υποαπασχόληση, μείωση μισθών και κοινωνικών παροχών και φυσικά πτώση του βιοτικού επιπέδου. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat  το ποσοστό του οικονομικά ευάλωτου πληθυσμού στην Ελλάδα άγγιζε το 2008 το 20,3%. Αυτό σημαίνει πως περίπου 2 εκατομμύρια Έλληνες κινδύνευαν να πέσουν κάτω από το επίπεδο της φτώχειας  (δηλαδή το εισόδημα τους να είναι κάτω του 60% του μέσου εθνικού μισθού). Το 2010 το ποσοστό παρέμενε σχεδόν το ίδιο.  Επειδή όμως αυτό το ποσοστό περιλαμβάνει μόνο όσους λαμβάνουν κάποια κοινωνική στήριξη  (πχ επίδομα ανεργίας, σύνταξη απόρου, αναπηρική σύνταξη κλπ), υπάρχουν κάποιες κοινωνικές ομάδες που δεν περιλαμβάνονται  (πχ  λαθρομετανάστες, αιτούντες ασύλου, κάποιες κατηγορίες ρομά).

Εάν λοιπόν κοιτάξουμε πίσω από τις στατιστικές, θα δούμε πως εκείνοι που αυτή τη στιγμή επηρεάζονται άμεσα από την κρίση είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι άνεργοι, οι μονογονικές οικογένειες. Αυτή είναι η πραγματική εικόνα, χωρίς βέβαια να σημαίνει πως η κατάσταση δεν θα επιδεινωθεί. Άνθρωποι που ήδη ζούσαν στα όρια τους ή πολύ κοντά στο κατώτατο όριο, πλέον κατρακύλησαν κάτω από τα επίπεδα της φτώχειας και αυτή είναι η εικόνα που αντανακλάται στους δρόμους και στην καθημερινή ζωή.

Μέσα σε όλη αυτή την ήδη ζοφερή κατάσταση δημοσιεύματα με οικογένειες που εγκαταλείπουν τα παιδιά τους, μιζέρια, γκρίνια και τρομολαγνεία δεν ωφελεί κανέναν. Έχουμε εισέλθει σε ένα φαύλο κύκλο που μοιάζει σα να κάνουμε διαγωνισμό δυστυχίας. Και τελευταία έχει  ξεκινήσει μια φιλανθρωπική "υστερία" μέσω του διαδικτύου που περισσότερο προβληματίζει παρα δίνει λύσεις.

Ας μην παρεξηγηθώ, νομίζω πως είναι υπέροχα όλα αυτά τα κινήματα πολιτών και η ευαισθητοποίηση. Όμως  δεν ξέρω κατά πόσο θα είναι βιώσιμα. Πριν λίγους μήνες όλοι ήταν αγανακτισμένοι και οι διαδικτυακές δράσεις για ανατροπή του συστήματος, τα "επαναστατικά" δημοσιεύματα και οι θεωρίες συνωμοσίας επικρατούσαν. Έπειτα περάσαμε μια περίοδο που όλοι έβαζαν την ελληνική σημαία στο διαδικτυακό τους προφίλ για να δηλώσουν την εθνική τους υπερηφάνεια. Και τώρα ήρθε η εποχή της αλληλεγγύης. Ναι είναι υπέροχο όλο αυτό, αλλά πως ανακαλύψαμε έτσι ξαφνικά τη φτώχεια; Μήπως δεν υπήρχε και πριν, μήπως δεν θα είναι εκεί όταν δεν θα την δείχνουν τα κανάλια και όταν δεν θα την διαβάζουμε στον ηλεκτρονικό τύπο; Και τι γίνεται, όταν η φιλανθρωπία, όσο αξιέπαινη και αν είναι, δεν προσφέρει καμία λύση επι της ουσίας;

Πριν λίγες μέρες, έκθεση Γερμανών βουλευτών κατήγγειλε την Ελλάδα για τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης των αιτούντων ασύλου που τους στερεί βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Κάποιοι μάλιστα  κατέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να μην απελαθούν πάλι στην Ελλάδα, λόγω των τραγικών συνθηκών κράτησης τους. Αυτές οι ειδήσεις όμως περνάνε στα ψιλά γράμματα Ναι ξέρω, έχουμε  δικούς μας που πεινάνε για να ασχοληθούμε με τους ξένους και οι Γερμανοί έτσι και αλλιώς μας μισούν γι'αυτό τα λένε. Όμως έχουμε και ένα κράτος που αυτή τι στιγμή βρίσκει δικαιολογία την κρίση για να φέρεται απάνθρωπα στους απόκληρους. Ενα κράτος που συνεχίζει τα ψέμματα και την κούφια ρητορεία για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα.

Πρόσφατα σε ελληνικό σχολείο στο Νέο Κόσμο, ένας οχτάχρονος μαθητής, επιτέθηκε σε νήπιο και του βούτηξε το κεφάλι στις τουαλέτες με κίνδυνο να το πνίξει. Οι δάσκαλοι που υποτίθεται πως περιφρουρούσαν τον χώρο κάπνιζαν στο κυλικείο. Η διευθύντρια του νηπιαγωγείου  που μου ανέφερε το περιστατικό και έκανε διάβημα στο αντίστοιχο Γραφείο βρήκε έναν απροσπέλαστο τοίχο. Μικρό παράδειγμα της γενικής  αδιαφορίας όπου με τη δικαιολογία της κρίσης και της γενικότερης κατάθλιψης αφήνουμε την χώρα μας να καταρρέει.

Η φιλανθρωπία είναι υπέροχη, το ίδιο και οι διαδικτυακές πρωτοβουλίες. Όμως όπως είπα στην αρχή είμαστε λαός των άκρων. Ξεκινάμε κάτι με ενθουσιασμό και γρήγορα το ξεχνάμε και πάμε σε άλλα...

Ας μην κάνουμε πάλι το ίδιο. Ας βάλουμε τον Άνθρωπο στο κέντρο των πράξεων μας και για μένα αυτό δεν σημαίνει μόνο φιλανθρωπία. Σημαίνει δουλειά  και υπευθυνότητα. Να υπάρχει ένα αίσθημα ευθύνης που θα καθοδηγεί τις πράξεις μας παντού, στην εργασία μας, στην οικογένεια μας, ακόμα και στον τρόπο που κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας.