Ζώντας δύο χρόνια στη Βόρεια Κορέα: μια προσωπική μαρτυρία

Δημοσίευσα τη διήγηση πρώτα στα αγγλικά στην Huffington Post UK με τίτλο: A foreigner in North Korea: a personal account of my two years living in Pyongyang και στη συνέχεια στην ελληνική έκδοση της Huffington Post Greece

Κεντρικός δρόμος της Πιονγκ Γιανγκ. Φεβρουάριος 2014.

Σίγουρα η Βόρεια Κορέα παραμένει η πιο παρεξηγημένη χώρα στον κόσμο, Ταυτόχρονα και η πιο άγνωστη. Ο μέσος δυτικός έχει μια πολύ άσχημη εικόνα, κυρίως επειδή έχει γαλουχηθεί με στερεότυπα και απλουστεύσεις, τα οποία σπάνια μπορεί κάποιος να επαληθεύσει ή να διαψεύσει, καθώς είναι ελάχιστοι οι ξένοι δημοσιογράφοι που έχουν επισκεφθεί τη Βόρεια Κορέα.

Έζησα στη Βόρεια Κορέα για σχεδόν δύο χρόνια, από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι το Μάρτιο του 2014. Έφτασα στην Πιονγκ Γιανγκ ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό και δεν ήξερα τι θα αντιμετωπίσω. Πριν το ταξίδι μου, είχα διαβάσει αμέτρητα άρθρα ειδικών και αναλυτών, είχα δει ατέλειωτες ώρες από ντοκιμαντέρ και εκπομπές για τη Βόρεια Κορέα και είχα πειστεί ότι επρόκειτο να συναντήσω όχι ανθρώπους αλλά αυτόματα που είχαν υποστεί πλύση εγκεφάλου. Φανταζόμουν ότι όλοι θα βηματίζουν στρατιωτικά, θα δοξάζουν τον ηγέτη και θα είναι έτοιμοι να με φυλακίσουν αν κατά λάθος τα βλέμματα μας συναντηθούν.

Σίγουρα η Βόρεια Κορέα είναι μια χώρα που ξέρει να κρύβει καλά τα μυστικά της, όμως τα δύο αυτά χρόνια που έζησα εκεί, ξεδιπλώθηκε μπροστά μου μια αλήθεια που ελάχιστη σχέση είχε με τα στερεότυπα και τις προκατασκευασμένες εικόνες. Ανακάλυψα ανθρώπους έτοιμους να σε βοηθήσουν σε κάθε πρόβλημα, με μια ιδιότυπη αίσθηση του χιούμορ, που θα προσκαλούσαν τον άγνωστο περαστικό να μοιραστεί μαζί τους μια μπύρα στις όχθες του Τεντογκ, που γελούσαν με τα ίδια αστεία, που μοιράζονταν τις ίδιες ανησυχίες και ελπίδες για το μέλλον τους όπως όλοι μας.

Παιδιά παίζουν κοντά στο διπλωματικό χωριό των ξένων

Ναι οι προκλήσεις ήταν πολλές, και η ζωή συχνά σκληρή και απρόβλεπτη, όμως ακόμα και σε αυτή την τόσο ιδιόρρυθμη και άγνωστη γωνιά του πλανήτη, αυτά που μας ένωναν ήταν πολλά περισσότερα από όσα μας χώριζαν.

Η πατρίδα των "αθώων"

Στο γραφείο μας έχω μια νεαρή συνάδελφο από το Νεπάλ.

Το Νεπάλ είναι μια φτωχή ορεινή χώρα της Κεντρικής Ασίας, στριμωγμένη ανάμεσα στην Ινδία και την Κίνα (Θιβέτ). Η χώρα ακόμα κλείνει τις πληγές της από τον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ μαοϊστών και κυβερνητικών, ενώ το ένα τρίτο του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε καθαρό νερό. Παράλληλα οι μισοί κάτοικοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και εκατοντάδες μεταναστεύουν στην Ινδία με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής.

Εάν έχετε ακούσει κάτι για το Νεπάλ, αυτό θα είναι σίγουρα το όρος Έβερεστ,  που αποτελεί το φυσικό σύνορο του  Νεπάλ με το Θιβέτ και το οποίο οι κάτοικοι ονομάζουν Αγία Μητέρα.

Στερεότυπα και ανθρωπιστική βοήθεια

Πριν λίγες μέρες έγραφα ένα κείμενο για τα στερεότυπα . Αυτές τις προκαθορισμένες αντιλήψεις, που αν και τελείως λανθασμένες, διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο "βλέπουμε" τους άλλους και καθορίζουν και τις αντιδράσεις μας απέναντι τους. Είναι γνωστό άλλωστε, το μάτι βλέπει πάντα αυτό που θέλει να δει, και όχι αυτό που πραγματικά υπάρχει.

Ας πάρουμε για άλλη μια φορά το παράδειγμα της Αφρικής,. Αν μια οργάνωση ανακοινώσει πως μαζεύει χρήματα για τα φτωχά παιδιά που πεινάνε, δείξει και μια εικόνα ενός σκελετωμένου παιδιού, δεν θα σας πείσει πως παράγει έργο και θα κερδίσει την συμπάθεια και το ευρώ σας; Αν η ίδια οργάνωση ανακοινώσει πως με 2 ευρώ αγοράζετε εμβόλια που θα σώσουν ζωές εκεί στην Αφρική, δεν θα θυσιάσετε το δίευρο; κοστίζει λιγότερο από ένα καφέ...Γιατί να το αμφισβητήσετε άλλωστε..εκεί στην Αφρική τα παιδιά πεινάνε, εμβόλια δεν υπάρχουν, νόμοι δεν  υπάρχουν και οι άνθρωποι το μόνο που περιμένουν είναι μια ΜΚΟ από την πολιτισμένη Ευρώπη να τους σώσει...Δυστυχώς στην εποχή μας, έχουμε τόση ανάγκη από κάποιον ήρωα που σώζει τον κόσμο που τρέχουμε να πιστέψουμε ότι μας πουν αρκεί να αγγίζει το συναίσθημα μας..Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι ταινίες του Χόλιγουντ με υπέρ ήρωες που σώζουν τον πλανήτη και οι τηλεσειρές με ηρωικούς γιατρούς που γιατρεύουν και τις πιο απίθανες ασθένειες  έχουν τεράστια απήχηση..

Στερεότυπα

Τα στερεότυπα μας ακολουθούν παντού. Όλοι έχουμε γνώμη και συχνά απόλυτη, χωρίς καν να γνωρίζουμε αυτό για το οποίο μιλάμε. Αλήθεια, σκεφτείτε το, πόσα στερεότυπα υπάρχουν για την Αφρική και πόσοι από όσους τα πιστεύουν έχουν επισκεφθεί ποτέ μια αφρικάνικη χώρα? Αν ρωτήσεις τον μέσο Έλληνα (όχι ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουν ανάλογες απόψεις φυσικά) τη γνώμη του για τους αφρικανούς θα έχει συγκεκριμένη άποψη, ακόμα και αν η μόνη του επαφή με τους ανθρώπους αυτούς είναι το CD ή η τσάντα που αγόρασε στο δρόμο..

Σου αρέσει η Αφρική;

Πριν λίγες μέρες χρειάστηκε να κάνω κάποιες επισκέψεις αρκετά χιλιόμετρα έξω από την Καμπάλα, σε κάποιες κλινικές και σχολεία. Η κίνηση όπως πάντα χαοτική, οι καταρρακτώδεις βροχές των τελευταίων ημερών είχαν καταστρέψει τον δρόμο σε αρκετά σημεία και είχαν δημιουργήσει τεράστια χαντάκια λάσπης. Αναγκαστήκαμε να κόψουμε δρόμο μέσα από τις πιο άθλιες παραγκουπόλεις της πρωτεύουσας και το αυτοκίνητο μετά βίας ξεκολλούσε από τα λύματα των αποχετεύσεων που δημιουργούσαν θολά ρυάκια στη μέση του δρόμου. Ο οδηγός ακροβατούσε ανάμεσα σε παιδιά και λιμνούλες λάσπης και οι υπόλοιποι επιβάτες ιδρώναμε από τη ζέστη με κλειστά παράθυρα για να αποφύγουμε τα βρώμικα νερά και τις μυρωδιές που τα συνόδευαν. Ήμασταν ένα ευχάριστο θέαμα για τον κόσμο που μας κοιτούσε περίεργα και περίμενε να δει αν το αυτοκίνητο των muzungu θα κολλήσει τελικά στη βρωμερή λάσπη ή θα καταφέρει να προχωρήσει.