Δεκατρείς μήνες στις Φιλιππίνες μέρος 1ο

Εδώ και 13 μήνες περίπου ζώ στις Φιλιππίνες. Συνήθως όταν το λέω, όλοι επιδοκιμάζουν. Φαντάζονται εξωτικές παραλίες, κοκοφοίνικες, γραφικά χωριά και μου λένε τι τυχερή που είμαι. Πιθανόν όσοι το λένε, δεν έχουν έρθει, γιατί η πραγματικότητα λίγη σχέση έχει με την εικόνα «καρτ ποσταλ» που φαντάζεται κάποιος.

Bay Bay, Leyte

Όταν πρωτοέφτασα στη χώρα έμεινα στο Cebu, ένα νησί στις κεντρικές Φιλιππίνες,στην περιοχή Visayas. Οι Visayas είναι ένα σύμπλεγμα νησιών όπου οι κάτοικοι μιλούν τη δική τους γλώσσα, τα «σεμπουάνο» τα οποία μοιάζουν πολύ με τα ισπανικά. Δεν είναι τυχαίο καθώς  οι Visayas ήταν η πρώτη περιοχή που έφτασε ο Μαγγελάνος όταν κατέκτησε τις Φιλιππίνες το 16^ο αιώνα. Έφτασε στο Μάκταν όπου οι ντόπιοι του παραδόθηκαν σχεδόν χωρίς μάχη. Ο Μαγγελάνος ενθουσιάστηκε, αποφάσισε ότι είχε βρει τον επίγειο παράδεισο και έριξε άγκυρα στα νησιά. Οι στρατιώτες του παντρεύτηκαν ντόπιες γυναίκες, ο ίδιος έκανε 3-4 γάμους εκεί και άπειρα παιδιά και όλα έμοιαζαν να βαίνουν καλώς μέχρι που εμφανίστηκε ο Λάπου Λάπου. Ο Λάπου δεν συμμεριζόταν τον ενθουσιασμό των συμπατριωτών του για τους κατακτητές και ένα ήσυχο πρωινό έσφαξε τον Μαγγελάνο και πέταξε τους Ισπανούς έξω από το νησί του.

Σήμερα η πρωτεύουσα του Μάκταν ονομάζεται Λάπου Λαπου και το άγαλμα του πολεμιστή στέκει αγέρωχο στην είσοδο της πόλης. Αναρωτιέμαι πως θα ένιωθε αν έβλεπε ότι το ένδοξο νησί του έχει ολοκληρωτικά ξεπουληθεί στα πολυτελή διεθνή resorts για τους τουρίστες με τους ντόπιους που δουλεύουν σε αυτά για μισθούς πείνας να μένουν σε παραπήγματα έξω από τα σιδερόφραχτα bungalows.

H μάχη του Λάπου Λάπου ήταν ίσως η πρώτη και η τελευταία πράξη αντίστασης των φιλιππινέζων απέναντι σε ξένους κατακτητές. Έκτοτε ακολούθησαν και άλλοι Ισπανοί, Αμερικάνοι, Ιάπωνες, πάλι Αμερικάνοι, δικτατορίες, δολοφονίες και φτάσαμε στις Φιλιππίνες του σήμερα. Μια χώρα υβρίδιο, βυθισμένη στη διαφθορά όπου προσπαθεί γίνει ανταγωνιστική και καμαρώνει για την χωρίς όρια οικονομική της ανάπτυξη αδιαφορώντας για τα εκατομμύρια των φτωχών της στις παραγκουπόλεις και στις επαρχίες της. Ναι δεν μου αρέσουν οι Φιλιππίνες και ποτέ δεν το έκρυψα. Τις γνωρίζω πλέον πολύ καλά, έχω ζήσει στις επαρχίες της και στη Μανίλα. Έχω δουλέψει εδώ, έχω κυκλοφορήσει, έχω διαβάσει – και εξακολουθεί να είναι μια χώρα στην οποία ποτέ δεν ένιωσα άνετα να ζήσω.

Μητέρα με το μωρό της στο Tacloban

Τι είναι λοιπόν αυτό που δεν μου αρέσει στις Φιλιππίνες; Είναι η φτώχεια και η εξαθλίωση; Εχω δει την ίδια αλλού και ίσως και χειρότερη. Είναι το χάος και η εγκληματικότητα; πάντα λάτρευα το χάος των αναπτυσσόμενων χωρών και η εγκληματικότητα στη Μανίλα, αν και πρέπει κανείς να την παίρνει στα σοβαρά, δεν με εμπόδισε μέχρι τώρα σε τίποτα. Εντάξει έχω ήδη γίνει μάρτυρας σε δύο ληστείες, ομως προσωπικά δεν έχω κινδυνέψει και εξακολουθώ να κυκλοφορώ στην πόλη.

Στο Cebu aνέβαινα στο jeepney-τη φιλιππινέζικη εκδοχή των μινι βαν αλλά πολύ πιο κάλτ με έντονα χρώματα και συχνά με τεράστιες απεικονίσεις της Παναγίας, του Χριστού ή ακόμα και του Πάπα πάνω –πλήρωνα τα 8 πέσος στον μαυρισμένο απο την εξάτμιση φιλιππινέζο που κρεμόταν στην πίσω είσοδο και λειτουργούσε ως εισπράκτορας και πήγαινα στον προορισμό μου, χωρίς ποτέ να κινδυνέψω. Συχνα κουβαλούσα τσάντες με ψώνια, δίπλα σε άλλους «σεμπουάνος» που μετέφεραν ψάρια (το χειρότερο μου ήταν αυτό γιατι μετά η ψαρίλα ανακατευόταν με την εξάτμιση του jeepney και δεν ξεβρώμαγες ποτέ), κότες, μωρά, γιαγιάδες-όλοι μαζί και όλοι σχεδόν καθισμένοι ο ένας πάνω στον άλλο. Μια χαρά ήταν και συχνά μάλιστα, όταν κολλούσαμε στην κίνηση με έπαιρνε και ο ύπνος στην πλάτη του διπλανού μου.

Παιδιά χαιρετάνε στο νησί του Σαμάρ

 Στο Tacloban-την πόλη που χτύπησε τόσο άσχημα ο τυφώνας του 2013- χρησιμοποιούσα πάντα motocabs –την άλλη φιλιππινέζικη εκδοχή του ταξι όπου αποτελείται απο ένα φουκαρά μαυρισμένο απο τον ήλιο, ένα μηχανάκι που αγκομαχεί και ένα σκουριασμένο κουβόυκλιο.

Τα νησιά  Leyte και Samar-αν και ελάχιστα  τουριστικά και βαθιά πληγωμένα απο τον τυφώνα-ήταν τα αγαπημένα μου. Οι πόλεις βρώμικες, οι επιδημίες δάγκειου συχνές και θανατηφόρες, η φτώχεια απίστευτη όμως διατηρούσαν κάτι απο τις αυθεντικές Φιλιππίνες. Μπορούσες ακόμα να ψωνίσεις στην αγορά και να περπατήσεις στους δρόμους χωρίς τα μεγαθήρια των εμπορικών κέντρων που έχουν καταπιεί τη μισή χώρα.

Δυο αδερφάκια στο motocab του πατέρα τους κάπου στο Ορμοκ

Όμως και πάλι, αυτό δεν φτάνει για να πω ότι οι Φιλιππίνες είναι μια χώρα που θα ήθελα να επιστρέψω. Ίσως γιατί είναι μια χώρα που κάποτε έκανε μια επιλογή χωρίς επιστροφή. Πούλησε την ψυχή της στο όνομα της οικονομικής ανάπτυξης (για τους λίγους), εφάρμοσε ένα από τα σκληρότερα μοντέλα του ΝΑ Ασιατικού καπιταλισμού, και καταδίκασε το μεγαλύτερο μέρος από τα 100 εκατομμύρια του λαού της να είναι δούλοι. Δούλοι  της ντόπιας ελίτ που κυβερνάει τη χώρα, ανακυκλώνει τον πλούτο στους κόλπους της  και λειτουργεί σαν μια κλειστή μαφία.

Πλένοντας για το μεροκάματο

Είναι μια χώρα όπου οι πλούσιοι γίνονται απλά πλουσιότεροι και ο πλούτος δεν φεύγει ποτέ από τα χέρια των λίγων.  Και ανάμεσα τους μια μεσαία τάξη που μεγαλώνει στα πρότυπα της κατανάλωσης χωρίς όρια στα δεκάδες malls που έχουν καταπιεί τα πάντα, με όνειρο την απόκτηση του πολυτελούς condo στις περιοχές των πλουσίων όπου οπλισμένοι φύλακες ορίζουν τα νοητά σύνορα των τάξεων.

Και κάτω από αυτούς το χάος. Εκατομμύρια σκλάβοι που ονειρεύονται είτε να γίνουν καθαρίστριες και εργάτες κάπου στο εξωτερικό είτε να βρουν τον γενναιόδωρο ξένο που θα τους βγάλει από τη φτώχεια.

Και το αποτέλεσμα βέβαια είναι εμφανές.

Ο σεξοτουρισμός ανθεί, κάπου 100,000 παιδιά στη χώρα εκπορνεύονται και το εμπόριο νεφρών έχει γίνει σχεδόν ημιεπίσημη οικονομική δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα στα πολυτελή ιδιωτικά νοσοκομεία με παραλήπτες πλούσιους ασθενείς από την Κίνα, την Ιαπωνία, την Αυστραλία και δότες εξαθλιωμένους νεαρούς από την παραγκουπολη του Todo. 

Και αν νομίζετε ότι υπερβάλλω, μια βόλτα στις νυχτερινές "αγορές" της Μανίλα ή σε κάποιες τουριστικές πόλεις θα σας πείσει: ηλικιωμένοι Ευρωπαίοι, ή Αυστραλοί να κρατάνε τρυφερά από το χέρι δεκάχρονα αγόρια ή κορίτσια, και όλοι εμείς απλά να στεκόμαστε θεατές και ανήμποροι συνένοχοι συνάμα. 

 ΥΓ Θα ακολουθήσει και δεύτερο μέρος για τους ξένους που ζουν στις Φιλιππίνες.