Οι φάρμες του λαού...

H κοινοτική φάρμα Yaksu βρίσκεται περίπου 40χλμ δυτικά της πρωτεύουσας Πιονγκ Γιανγκ. Πρόκειται για μια από τις δεκάδες φάρμες που είναι υπεύθυνες για την σίτιση του πληθυσμού παράγοντας περίπου 4000 τόνους δημητριακών τον χρόνο. Ρύζι, καλαμπόκι, κριθάρι, πατάτες και σιτάρι αποτελούν τα κύρια αγροτικά προϊόντα ενώ εκεί παράγεται και ο περίφημος μηλίτης της Βόρειας Κορέας, χωρίς αλκοόλ αλλά με μπόλικη ζάχαρη.

Η επίσκεψη στην φάρμα οργανώθηκε από τους υπαλλήλους του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, και μαζί με δύο αξιωματούχους του Υπουργείου Εσωτερικών, ξεκινήσαμε για τον προορισμό μας. Διασχίσαμε την λεωφόρο των Νέων Ηρώων, την κεντρική αρτηρία της χώρας που ενώνει την πρωτεύουσα με τις υπόλοιπες περιοχές. Τέσσερις τεράστιες λωρίδες δρόμου, με ελάχιστα αυτοκίνητα και σημεία ελέγχου σε κάθε έξοδο. Απαιτείται ειδική άδεια απο τις αρχές για να βγει κάποιος από την πρωτεύουσα ή για να την επισκεφθεί  και οι στρατιωτικοί είναι εκεί για να φροντίζουν να τηρείται η τάξη. Κατά μήκος της λεωφόρου δεκάδες άντρες και γυναίκες, ανάβουν φωτιές για να λιώσουν την πίσσα  μέσα σε δυνατούς μαύρους καπνούς που κάνουν την ατμόσφαιρα αποπνικτική.  Δεξιά και αριστερά, ρυζοχώραφα που γυαλίζουν στον ήλιο εναλλάσσονται με αποξηραμένες αλυκές και  μικρές λίμνες όπου δεκάδες παιδιά κολυμπάνε και παίζουν με δυνατά γέλια..

Στη φάρμα μας περίμεναν τα μέλη της επιτροπής των αγροτών. Ντυμένοι με χακί στολές και με την κονκάρδα των ηγετών καρφιτσωμένη στο πέτο, όπως άλλωστε όλοι οι πολίτες της χώρας, μας υποδέχτηκαν εγκάρδια και μας οδήγησαν στο κεντρικό κτήριο. Οι αξιωματούχοι, χαλαροί και με ιδιαίτερα καλή διάθεση, μας κέρασαν μήλα και φράουλες και μας έδωσαν να δοκιμάσουμε τον τοπικό μηλίτη. Η φάρμα, λειτουργεί στα πρότυπα των σοβιετικών Κολχόζ, και απασχολεί 5000 αγρότες ενώ 2000 οικογένειες διαμένουν εκεί σε σπίτια που τους έχουν δοθεί απο την κυβέρνηση. Οι υπόλοιπο μένουν στην διπλανή κοινότητα, (τα λεγόμενα "ρι") ενώ μέσα στην φάρμα λειτουργεί σχολείο και νοσοκομείο.

Μαζί με τα μέλη της επιτροπής περιηγηθήκαμε στους χωμάτινους δρόμους που οριοθετούν τα χωράφια με τα φρέσκα καλαμπόκια και τις πατάτες. Ανάμεσα τους άσπρα ταπεινά σπιτάκια και μικρές αυλές εσπαγαν την πράσινη μονοτονία του τοπίου. Οι άνθρωποι λιγοστοί καθώς οι περισσότεροι εργάζονταν ήδη στα χωράφια. Οι αγροτικές εργασίες ξεκινούν με την ανατολή του ήλιου και σταματάνε με την δύση. Κάποιοι πήγαιναν στα χωράφια φορτωμένοι με αξίνες και μεγάλα σακιά τα οποία είτε κουβαλούσαν στην πλάτη, είτε έσπρωχναν σε σκουριασμένα καρότσια. 

Ανάμεσα στα ψηλά καλαμπόκια, τα παιδιά επέστρεφαν από το σχολείο. Η παρουσία μας δεν τα άφηνε αδιάφορα: γεμάτα περιέργεια και ενθουσιασμό σταματούσαν να μας περιεργαστούν. Τα περισσότερα φορούσαν ακόμα τις σχολικές στολές ενώ΄κάποια άλλα ντυμένα με βρώμικες φόρμες μετέφεραν δοχεία νερού και χόρτα. Κάποιοι ενήλικες μας έριχναν κλεφτές ματιές προσπαθώντας να καταλάβουν τι δουλεία είχε μια ομάδα ξένων στην φάρμα τους. Καθώς πλησίαζαν δίπλα μας, χαιρετούσαν με πλατιά χαμόγελα πριν χαθούν μέσα στους χωμάτινους δρόμους των χωραφιών.

Με την μικρή αξίνα μου, περιφέρομαι ανάμεσα στα καλαμπόκια. Το έδαφος είναι εύφορο και  φρεσκοποτισμένο.  Τα ρυζοχώραφα και τα καλαμπόκια απλώνονται μπροστά μου όσο μπορεί να φτάσει το βλέμμα μου. Οι άνθρωποι δουλεύουν σκυφτοί με τις αξίνες τους και με ελάχιστα μηχανικά μέσα. Τα τρακτέρ είναι σχεδόν ανύπαρκτα καθώς η έλλειψη καυσίμων προκαλεί τεράστια προβλήματα όχι μόνο στην γεωργία αλλά και στην παροχή ηλεκτρικού και νερού. Το νοσοκομείο και το σχολείο της φάρμας στηρίζεται αποκλειστικά στην αναπτυξιακή βοήθεια του ΟΗΕ για να λειτουργήσει. 

Τα ρυζοχώραφα έχουν τεράστιες ανάγκες ύδρευσης στις οποίες όμως δύσκολα μπορεί να αντεπεξέλθει το απαρχαιωμένο αρδευτικό σύστημα.
Οι περιστασιακές ξηρασίες και οι ψυχροί χειμώνες δυσχεραίνουν την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Η  χώρα παράγει λιγότερο φαγητό από όσο χρειάζεται για να θρέψει τα 24 εκατομμύρια κατοίκων που εξαρτώνται από το δημόσιο σύστημα διανομής για να επιβιώσουν.  Σε ιδανικές συνθήκες αντιστοιχούν 700 γραμμάρια δημητριακών την ημέρα σε κάθε οικογένεια,  όμως τον  περσινό Ιούνιο το κράτος περιόρισε τις ποσότητες σε 150 γραμμάρια. Φέτος κατάφερε να διανείμει 380 γραμμάρια σε κάθε οικογένεια. 

Για άλλη μια φορά όμως συνειδητοποιώ πως τίποτα δεν είναι τόσο στατικό όσο φαίνεται. Οι κοινωνικές πιέσεις που δημιουργεί αυτή η έλλειψη τροφίμων, ευνοεί την διαφθορά και τις ανισότητες. Ευνοεί όμως και τις μεταρρυθμίσεις, που αν και επιφανειακά ανύπαρκτες, επιβάλλονται τελικά από την ίδια την ανάγκη για επιβίωση.  Μπορεί η ιδιωτική πρωτοβουλία  να μην ενθαρρύνεται, είναι όμως  σύνηθες φαινόμενο οι κάτοικοι να συμπληρώνουν τις κρατικές μερίδες καλλιεργώντας λαχανικά σε κήπους ή στις παρυφές των δρόμων, τα οποία συχνά μεταπωλούν σε αυτοσχέδιες αγορές υπό τον διακριτικό έλεγχο των αρχών.

Διότι τελικά όσο και να προσπαθείς να παγώσεις τον χρόνο, η ίδια η ζωή σε οδηγεί μπροστά.




"All that year the animals worked like slaves. But they were happy in their work; they grudged no effort or sacrifice, well aware that everything they did was for the benefit of themselves and those of their kind who would come after them, and not for a pack of idle, thieving human beings."
- George Orwell, Animal Farm, Ch. 6