Τι σημαίνει η καθαίρεση του (θείου) Γιανγκ Σονγκ Τεκ (UPDATE)

 Το άρθρο αυτό το δημοσίευσα πρώτα στο The Press Project και στο www.fragkiskamegaloudi.com . To δημοσιεύω και εδώ διότι πιστεύω ότι υπάρχει ένα κοινό που ενδιαφέρεται για ουσιαστικές αναλύσεις επι των θεμάτων  που αφορούν στην Βόρεια Κορέα και δεν αρέσκεται στις στερεοτυπικές αναφορές. Από τις 5 Δεκεμβρίου που διέρρευσε η ιστορία της καθαίρεσης διάβασα άπειρες αναλύσεις στον διεθνή τύπο (στον ελληνικό δεν θα αναφερθώ καθώς περιορίστηκαν είτε σε αντιγραφές είτε σε γελοιότητες) το 90% των οποίων ήταν για τα σκουπίδια (χωρίς υπερβολή). Ελάχιστοι αναλυτές δημοσίευσαν κάτι αξιόλογο και μάλιστα μόνο σε πολύ ειδικευμένα σαιτς. Στα mainstream media οι αναφορές και η αρθρογραφία δεν είχε καμία σχέση με πολιτική ανάλυση. Ήταν περισσότερο ανταγωνισμός του ποιος θα γράψει το καλύτερο σενάριο τρόμου για να έχει κοινό.

Θα χαρώ πολύ να ακολουθήσει συζήτηση από όποιους πραγματικά ενδιαφέρονται για αυτά τα πολύπλοκα πολιτικά θέματα.

 UPDATE

Στις 12 Δεκεμβρίου το στρατιωτικό δικαστήριο της Βόρειας Κορέας βρήκε ένοχο τον Γιανγκ Σονγκ Τεκ για εσχάτη προδοσία, προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης, αντικαθεστωτικές πράξεις και διαφθορά και τον καταδίκασε σε θάνατο.
Είναι η πρώτη φορά που τόσο υψηλός αξιωματούχος καταδικάζεται σε θάνατο και εκτελείται στη χώρα από την εποχή του Κιμ Ιλ Σουνγκ.  Η εξέλιξη πάντως ήταν αναμενόμενη και από τη στιγμή που ο Γιανγκ καταδικάστηκε για εσχάτη προδοσία δεν υπήρχε περίπτωση να επιβληθεί άλλη ποινή.
Πηγές από τη Βόρεια Κορέα αναφέρουν ότι την εκτέλεση ενέκρινε και η πρώην σύζυγος του Γιανγκ και θεία του σημερινού ηγέτη.

Ήδη οι αναλύσεις που δημοσιεύονται είναι δεκάδες -κάποιες ψύχραιμες και κάποιες υπερβολικές κάνοντας λόγο για μια εποχή τρόμου στη Βόρεια Κορέα. 

Η σημασία δεν έγκειται στην εκτέλεση αλλά στο γεγονός ότι η εκτέλεση ανακοινώθηκε. Το πιθανότερο είναι ότι η δύναμη του ΄Γιανγκ είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο σε σημείο που κινδύνευε ακόμα και η σταθερότητα του καθεστώτος. Η δημόσια ανακοίνωση της εκτέλεσης δηλώνει για πρώτη φορα παραδοχή ότι υπήρξε αντικαθεστωτική βάση στους κόλπους της κυβέρνησης.

Τι σημαίνει αυτό;

Μάλλον όχι πολλά. Ο Κιμ Τζονγκ Ουν έδωσε ένα ηχηρό μήνυμα ότι όποιος στρέφεται κατά της εξουσίας του, ακόμα και αν είναι παντοδύναμος μπορεί να εκτελεσθεί. Από την άλλη η εξόντωση του θείου, δείχνει ότι ο νεαρός ηγέτης έχει τον απόλυτο έλεγχο στα εσωτερικά της χώρας.

Πολλοί αναλυτές έκαναν λόγο για αποσταθεροποίηση και εποχή τρόμου που θα φέρει και την πτώση της δυναστείας των Κιμ. Νομίζω ότι οι περισσότεροι αναλυτές μπερδεύουν αυτά που θα ήθελαν να δουν να συμβαίνουν με αυτά που είναι πιθανό να συμβούν.

Αυτό που ήθελε ο Κιμ Τζονγκ Ουν, ήταν να απαλλαγεί από την παλιά φρουρά. Έχει ήδη αντικαταστήσει το 50% του περιβάλλοντος του με τον δικό του κύκλο ανθρώπων και έχει σταδιακά απομακρύνει όσους του είχε επιβάλλει ο αποθανών πατέρας του.  Όταν παρουσιάστηκε η ευκαιρία να εξοντώσει τον Γιανγκ-που ήταν και ο μεγαλύτερος κίνδυνος στην εξουσία του -το έκανε.

Τι θα γίνει από εδώ και πέρα;
Πιθανόν θα συνεχιστεί η απομάκρυνση -ίσως και εκτέλεση- των συνεργατών του Γιανγκ (ένα είδος εκκαθάρισης κατά κάποιο τρόπο του τοπίου) και η αντικατάσταση όλων των παλαιών στελεχών με ανθρώπους της εμπιστοσύνης του Κιμ -πιθανόν νεότερους σε ηλικία. Δεν σημαίνει όμως απαραίτητα και αποσταθεροποίηση. Ούτε ότι θα γίνει πραξικόπημα  απο δυσαρεστημένους οπαδούς του Γιανγκ που φοβούμενοι για την ασφάλεια τους προχωρήσουν σε δυναμικές αντιδράσεις (όπως κάποιοι αναλυτές έγραψαν). Αντιθέτως μάλλον δηλώνει την εδραίωση της εξουσίας του Κιμ και όχι την σταδιακή ανατροπή του. 

Και μετά;

Το κατηγορητήριο εναντίον του Γιανγκ περιλάμβανε εκτενείς  αναφορές στο οικονομικό πρόγραμμα του καθεστώτος. Συγκεκριμένα ο Γιανγκ κατηγορούνταν ότι ευθύνεται για μεγάλα χρηματικά ποσά που βγήκαν απο τη χώρα, ότι χρησιμοποίησε κρατικό χρήμα και χρήμα που προοριζόταν για ανθρωπιστική βοήθεια για ιδιοτελείς σκοπούς, ότι έβαλε σε κίνδυνο τις προσπάθειες για οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Όλα αυτά δείχνουν ξεκάθαρα ότι η οικονομία παραμένει προτεραιότητα του Κιμ Τζονγκ Ουν.

Την τελευταία διετία υπάρχει ένα μεγάλο πρόγραμμα αναβάθμισης των δομών και κατασκευής νοσοκομείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, σχολείων σε όλη την χώρα. Παράλληλα η υποχρεωτική εκπαίδευση έγινε δωδεκαετής αντί για 11 χρόνια ενώ δόθηκε έμφαση στο να τυπωθούν και μοιραστούν στα σχολεία σχολικά βιβλία τα οποία παραδοσιακά ήταν σε έλλειψη. Δίπλα σε αυτά τα μέτρα υπήρξαν και κάποιες οικονομικές μεταρρυθμίσεις όπως η αύξηση βασικών μισθών, οι οικονομικές ζώνες που πλέον έχουν φτάσει τις 30, οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο το πως χρηματοδοτούνται όλα αυτά, ήταν κινήσεις που συνέβαλλαν αρκετά στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου.

Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν εκτιμώ ότι οι μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν και ίσως με ακόμα πιο γρήγορο ρυθμό καθώς οι εσωτερικοί εχθροί και οι αμφισβητίες έχουν εξουδετερωθεί. Παράλληλα όμως ο έλεγχος του καθεστώτος θα γίνει πιο ασφυκτικός ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε αμφισβήτηση της εξουσίας του Κιμ.

Για άλλη μια φορά το μέλλον θα δείξει τι πρόκειται να συμβεί.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Τι σημαίνει η καθαίρεση του (θείου) Γιανγκ Σονγκ Τεκ

 Στις 8 Δεκεμβρίου ανακοινώθηκε και επίσημα απο τη Βόρεια Κορέα η αποπομπή του Jang Song Thaek κατά τη διάρκεια της Συνεδρίας του Κόμματος (WPK). Στην ίδια συνεδρίαση αποφασίστηκε η διαγραφή του από το Κόμμα και η καθαίρεση απο όλα τα αξιώματα του.

Με μια μάλλον θεατρική κίνηση που προβλήθηκε από την κρατική τηλεόραση, ο Jang Song Thaek συνελήφθη κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης όπως δείχνει αυτο το  βίντεο

Η κίνηση ήταν καθαρά συμβολική, καθώς ο Jang είχε ήδη συλληφθεί στις 18 Νοεμβρίου και βρισκόταν σε κατ/οίκον περιορισμό, ενώ στις 30 Νοεμβρίου είχε μεταφερθεί σε ειδικό χώρο κράτησης με το όνομα και τη φωτογραφία του να έχει  αφαιρεθεί  από όλα τα επίσημα έγγραφα. Η σύλληψη στον αέρα, έγινε καθαρά για λόγους εντυπωσιασμού σε μια προσπάθεια να φανεί ότι  υπήρχε καθολική συμφωνία και κοινό μέτωπο εναντίον του.

Ποιος ήταν όμως ο Jang Song Thaek;

Τα δυτικά μέσα, υπερβολικά και βιαστικά όπως πάντα στις αναλύσεις τους είχαν ανακηρύξει τον Jang ως τον μεταρρυθμιστή που κρυβόταν πίσω από τον ανιψιό του Kim Jong Un, και ο οποίος Jang ασκούσε την πραγματική εξουσία στην χώρα.   

O Jang ήταν παντρεμένος με την Kim Kyong-hui, αδελφή του εκλιπόντος Kim Jong Il -πατέρα του σημερινού ηγέτη της Βόρειας Κορέας- και χάρη στο γάμο αυτό οφείλει και την πλούσια πολιτική του καριέρα. Όπως και η σύζυγός του, έτσι και εκείνος, ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία και κατείχε μια σειρά από σημαντικές κυβερνητικές θέσεις. Ήταν αυτός που στη δεκαετία του 70, βρισκόταν πίσω από τις εμπλοκές των διπλωματών της Βόρειας Κορέας σε παράνομες δραστηριότητες ώστε να φέρνουν συνάλλαγμα στη χώρα, υπεύθυνος για τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα στην Πιονγκ Γιανγκ κατά τις δεκαετίες του 70 και του 80, επίσημος διαπραγματευτής με την Κίνα και τη Νότια Κορέα,  νούμερο ένα στο παντοδύναμο υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας και στο Τμήμα κρατικής ασφάλειας (κάτι σαν την δική μας ΕΥΠ αλλά σε πολύ πιο τρομαχτική εκδοχή). Ο Jang ήταν ο άνθρωπος που έφερνε το χρήμα στη χώρα, καθώς επέβλεπε τις εμπορικές συμφωνίες τη Βόρειας Κορέας με τρίτες επιχειρήσεις ενώ δική σύλληψη ήταν η δημιουργία των ειδικών οικονομικών ζωνών. Το 2003 εξαφανίζεται από το προσκήνιο. Τα σκάνδαλα και η  πολυτελής του διαβίωση με πανάκριβα πάρτι γεμάτα αλκοόλ, πούρα από την Αβάνα, και πανέμορφες γυναίκες ήταν ένας από τους λόγους της εξαφάνισης του. Όπως και το ότι η δύναμη του μεγάλωνε επικίνδυνα μέσα στο Κόμμα.

 Πάντως το 2006 επανήλθε και συνεχίζει την ανοδική του πορεία ενώ το 2010 γίνεται αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Άμυνας. Είναι ένας από τους λίγους αξιωματούχους  που θα συνοδεύσει τον Kim Jong Il στην τελευταία του κατοικία.

Η διαδοχή του Kim Jong Un και η πτώση του Jang

 Αν και η δυτική ρητορική επέμενε ότι ο Jang κυβερνούσε τη χώρα πίσω από τον ανιψιό του, η αλήθεια ήταν διαφορετική και φάνηκε από την αρχή. Το Νοέμβριο του 2012 ο Kim Jong Un ενώ μοιράζει τις εξουσίες ορίζει  τον Jang πρόεδρο της Επιτροπής Αθλητισμού αντί να του εμπιστευθεί κάποια πιο ισχυρή πολιτική θέση. Λίγους μήνες μετά δεν του επιτρέπει να συμμετάσχει στην ετήσια συνεδρίαση για την ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική,  ενώ τον περασμένο Μάιο θα στείλει  ως ειδικό απεσταλμένο της κυβέρνησης στην Κίνα  τον Che Ryong Hae, μια θέση που παραδοσιακά είχε πάντα ο Jang.

 Όλα δείχνουν ότι ο νεαρός Kim ήθελε να απαλλαγεί από την παλιά φρουρά του πατέρα του και  ξεκίνησε να το κάνει από τις πρώτες κιόλας μέρες.

Και φτάνουμε στο 2013

Στην ανακοίνωση του Κόμματος, ο Jang μεταξύ άλλων κατηγορείται για υπερβολικό και προκλητικό τρόπο ζωής, για διαφθορά και κακοδιαχείριση κρατικού χρήματος, για αντιπατριωτικές πράξεις  και συνωμοσία κατά του Κόμματος αλλά και για πράξεις που αμφισβητούν την εξουσία του Kim Jong Un.

Οι εξηγήσεις που δίνουν οι δυτικοί αναλυτές είναι πολλές-όλες όμως είναι στη σφαίρα του υποθετικού, καθώς καμία πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει με σιγουριά για το συμβαίνει στα εσωτερικά της Βόρειας Κορέας.

Τα περισσότερα μέσα παρουσιάζουν τον Jang ως οικονομικό μεταρρυθμιστή ενώ μαρτυρίες αναφέρουν ότι είχε εναντιωθεί τόσο στο κλείσιμο του Kaesong όσο και στα σχέδια του Kim να κατασκευάσει τεράστιους χώρους αναψυχής με κρατικό χρήμα στη μνήμη του πατέρα του. 

Εάν όμως αναλύσει κάποιος τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν όσο ο Jang ήταν παντοδύναμος θα δει ότι επρόκειτο για ημίμετρα, ενώ είχε κάνει προσπάθειες να σταματήσει την επέκταση των ανεπίσημων αγορών το 2008 με αποτέλεσμα δεκάδες εκτελέσεις πολιτών, εμπόρων και αξιωματούχων.  (να θυμήσουμε ότι η προσπάθεια να ελεγχθούν οι ανεπίσημες αγορές οδήγησε στην αποτυχημένη υποτίμηση του γουόν το 2009 με αποτέλεσμα να καταρρεύσει ότι υπήρχε απο την οικονομία της χώρας,  και χιλιάδες πολίτες να δουν ότι μετρητά είχαν να χάνονται).  

Είναι πολύ πιθανό ότι ο Jang πίστεψε στην παντοδυναμία του. Διψασμένος για εξουσία προσπάθησε να χτίσει την δική του βάση ώστε να αμφισβητήσει την εξουσία του ανιψιού του. Ο υπερβολικός τρόπος ζωής του, τα οικονομικά σκάνδαλα και η συνεχιζόμενη δυσφορία της συζύγου του-με την οποία βρίσκονται σε διάσταση εδώ και αρκετά χρόνια-συνέβαλλαν στην πτώση του.

Η απομάκρυνση του από την εξουσία πιθανόν να σηματοδοτεί μαι νέα πορεία για τη χώρα. Η αύξηση των κρατικών μισθών για τους εργάτες στα ορυχεία, στην υφαντουργία και στη χαλυβουργική αποτέλεσμα της κατάργησης κάποιων κρατικών περιορισμών, οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις και η καθιέρωση bonus στις κρατικές επιχειρήσεις, οι 13 νέες οικονομικές ζώνες, είναι όλα σημάδια των οικονομικών αλλαγών που έγιναν την τελευταία διετία.  Αν και οι προσπάθειες για οικονομικές μεταρρυθμίσεις στο παρελθόν όχι μόνο απέτυχαν αλλά είχαν και αντίθετο αποτέλεσμα, είναι φανερό ότι η ανώτερη ηγεσία πλέον λαμβάνει τα σημάδια των καιρών. Η χώρα χρειάζεται επενδύσεις για την κατασκευή δρόμων, την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου, την βιομηχανία της.

Αν και όλα γίνονται υπό αυστηρό κρατικό έλεγχο, η ηγεσία προσπαθεί να φέρει αυτές τις επενδύσεις στη χώρα. Το πόσο θα το πετύχει είναι μια τελείως διαφορετική ιστορία. Ίσως ένα πρώτο βήμα είναι η αντικατάσταση της παλιάς φρουράς και η δημιουργία ενός νέου πολιτικού κύκλου γύρω από τον Kim που δεν θα έχει σχέση με εκείνον του πατέρα του. Μια νέα πολιτική που είναι αναπόφευκτη πλέον καθώς η Βόρεια Κορέα έχει πάψει  να είναι η "πιο απομονωμένη" χώρα του πλανήτη.  Dvd απο το νότο, αυξανόμενες επαφές με ξένους, αγαθά απο τις γειτονικές χώρες και ο καπιταλισμός "απο τη βάση" είναι αυτό που χαρακτηρίζει τη χώρα σήμερα.

Μένει να δούμε ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις.