Λάος τέσσερα χρόνια μετά..

Σήμερα και μάλλον για πρώτη φορά, θα υπάρξει ανάρτηση άξια του τίτλου "Ταξιδεύοντας". Ενα ταξιδιωτικό κείμενο με φωτογραφίες και σκόρπιες σκέψεις, έτσι για να αλλάξουμε λίγο το βαρύ κλίμα. Και για να είμαι ειλικρινής, επειδή κουράστηκα να γράφω τα ίδια που ανακυκλώνουν όλοι: η Χρυσή Αυγή, η οικονομική κρίση, η φτώχεια..Δεν πειράζει, και μετά απο αυτό το κείμενο και η κρίση και η Χρυσή Αυγή εδώ θα είναι..

Στο Λάος λοιπόν είχα πάει πρώτη φορά στις αρχές του 2000 και μετά πάλι το 2008. Και τις δύο φορές η χώρα με είχε μαγέψει. Υπέροχα τοπία και καταπληκτικοί άνθρωποι. Είχα μάλιστα γράψει και σχετική ανάρτηση στο μπλογκ που θα τις βρείτε εδώ (το πρώτο μέρος) και εδώ (το δεύτερο). Τότε βέβαια το ταξίδι είχε γίνει σε τελείως διαφορετικές συνθήκες. Ταξίδευα μόνη, με  ένα σακίδιο στην πλάτη  και με πολλή μουσική για τις ατέλειωτες ώρες λεωφορείου που με  πήγαινε στα χωριουδάκια του βορρά και του νότου.

Το ταξίδι του 2012 ήταν διαφορετικό. Το σακίδιο είχε γίνει κανονικός σάκος στον οποίο είχα στριμώξει αυτοκινητάκια, playmobils, βιβλία ζωγραφικής, μπλουζάκια κ παντελονάκια, ε και κάπου ανάμεσα και κάνα δικό μου ρούχο. Το λεωφορείο πλέον μακρινή ανάμνηση, το ίδιο και οι αμέριμνες βόλτες στον Μεκόνγκ να κοιτάς το ηλιοβασίλεμα με μια μπύρα Lao στο χέρι.

Όμως και πάλι δεν έχω παράπονο. Το ταξίδι μετά από 4 χρόνια ήταν το ίδιο υπέροχο και κατάφερε να μαγέψει ακόμα κ ένα ζωηρό τρίχρονο, το οποίο την τελευταία μέρα δήλωσε με στόμφο εγώ δεν γυρίζω στην Μπανγκόκ, να πας μόνη σου. Θα μείνω στο Λάος.

Η χώρα αν και κρατάει αρκετά απο τα παραδοσιακά της στοιχεία αλλάζει ραγδαία. Η οικονομία αναπτύσσεται και μπορείς να διακρίνεις την -ακόμα- μικρή αλλά δυναμική μεσαία τάξη που σχηματίζεται. Η κίνηση στους δρόμους είναι αυξημένη -θυμάμαι το 2000 ζήτημα αν μετρούσες δέκα αυτοκίνητα στη λεωφόρο Lane Xang, τώρα δυσκολεύεσαι να περάσεις τον δρόμο...

Η πρωτεύουσα Vientiane, μεταμορφώνεται συνεχώς. Μια ήσυχη κωμόπολη 200,000 κατοίκων χτισμένη στις όχθες του ποταμού Μεκόνγκ που ξαφνικά φιλοδοξεί να μεταμορφωθεί σε αστικό κέντρο. Και με ποιο τίμημα..Ανάμεσα στους παραδοσιακούς ναούς θα δεις να χτίζονται τα πρώτα συγκροτήματα κατοικιών. Στο νέο Λάος η κοινωνία ανακαλύπτει τον καπιταλισμό και τρέχει να γευτεί τους απαγορευμένους καρπούς του.

Παραδοσιακά σπίτια μεταμορφώνονται σε ξενώνες, σε εστιατόρια, σε μπαρ και διεκδικούν το μερίδιο στο όνειρο του εύκολου πλουτισμού. Κορίτσια ντυμένα με τις παραδοσιακές Λαο φούστες στέλνουν μηνύματα απο νεοαποκτηθέντα iphones και νεαρά αγόρια επιδιορθώνουν παλιά μηχανάκια με το βλέμμα και την ψυχή στραμμένα στην άλλη όχθη του Μεκόνγκ: εκεί που βρίσκεται η πλούσια Ταΐλάνδη.

Κατά μήκος του Μεκόνγκ ο δήμος σκάβει ασταμάτητα. Έργα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ, την Ιαπωνία και το γειτονικό Βιετνάμ αλλάζουν την όψη της πόλης. Οι μικρές κοινότητες των ψαράδων έχουν δώσει τη θέση τους σε ένα μεγάλο πάρκο όπου οικογένειες και παιδιά με μια κόκα κόλα στο χέρι και κινέζικα πλαστικά παιχνίδια, απολαμβάνουν το ηλιοβασίλεμα.

Το πρώτο πεντάστερο ξενοδοχείο ετοιμάζεται να αναγερθεί και ένα εμπορικό πολυκατάστημα έχει ήδη κάνει την εμφάνιση του. Οι πολυεθνικές περιμένουν στη σειρά για να εισβάλλουν στην ακόμα παρθένα αγορά του Λάος και τα στελέχη τους τρίβουν τα χέρια μπροστά στο φάσμα των μελλοντικών επενδύσεων.

Στο νέο Λάος το χρήμα είναι το ζητούμενο. Όμως το έχουν πολύ λίγοι και οι υπόλοιποι ζουν με την ψευδαίσθηση πως μπορούν να το αποκτήσουν.

Ο τουρισμός αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς. Μόνο το 2011 πάνω από 200,000 τουρίστες επισκέφθηκαν την πρωτεύουσα Vientiane και την γειτονική Vang Vieng. Ροδαλοί Άγγλοι, Αυστραλοί και Αμερικάνοι ντυμένοι με το κλασσικό outfit του "ψαγμένου" τουρίστα και με τον Lonely Planet στο χέρι περιφέρονται ιδρωμένοι στους δρόμους, στους ναούς και μεθάνε στα μπαρ.

Ο καπιταλισμός λοιπόν φέρνει τουρίστες, οι τουρίστες φέρνουν χρήμα και το χρήμα ζητάει ανθρώπινη σάρκα. Το 2000 η πορνεία στη Vientiane ανήκε ακόμα στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Το 2008 με έκπληξη είδα τις πρώτες κοπέλες να περιμένουν δειλά κάποιον πελάτη στα σκοτεινά δρομάκια της πόλης και στο μοναδικό μπαρ της προκυμαίας Fa Ngum.
Το 2012 οι ντροπές είχαν πλέον ξεπεραστεί. Νεαρές γυναίκες και lady boys  ντυμένες με προκλητικά φορέματα κάθονταν δίπλα σε Κινέζους, Αυστραλούς και Ευρωπαίους πελάτες στις εισόδους των μπαρ. Οι ροδοκόκκινοι και παχουλοί τουρίστες ζούσαν το όνειρο πως ξαφνικά έγιναν το αντικείμενο του πόθου των μικροκαμωμένων κοριτσιών και τα κορίτσια ονειρεύονταν τον πλούσιο ξένο που θα τους δώσει όλα όσα δεν θα αποκτήσουν ποτέ.

Αν και ο καπιταλισμός εισχωρεί βίαια στο Λάος και οι οικονομικοί δείκτες αρχίζουν να έχουν θετικό πρόσημο, η χώρα παραμένει στην κατηγορία των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών παγκοσμίως. Σχεδόν τα μισά παιδιά της υποφέρουν από χρόνια αβιταμίνωση και σε κάθε τριάντα γυναίκες που θα γεννήσουν, μια θα πεθάνει από επιπλοκές, ένα ποσοστό που παραμένει από τα χειρότερα στην ΝΑ Ασία.

Και όμως αν όλα αυτά ακούγονται όχι και τόσο κολακευτικά, υπάρχει πάντα και η άλλη πλευρά του νομίσματος.
Η ανάπτυξη έρχεται με ένα τίμημα που δύσκολα η χώρα θα μπορέσει να πληρώσει, όμως η αγνότητα των κατοίκων, η σχεδόν μυστηριακή ατμόσφαιρα με τους δαντελωτούς βουδιστικούς ναούς, η θέα των μοναχών που περπατούν νωχελικά μέσα στα πορτοκαλόχρωμα ρούχα τους, τα ασημένια νερά του Μεκόνγκ και το χρυσό ηλιοβασίλεμα είναι αυτό που θα σε κάνει να γυρίσεις ξανά και ξανά στο Λάος.

Τα άθικτα χωριά όπου ο τουρισμός ακόμα είναι μια μακρινή απειλή, οι ντροπαλές κοπέλες και η απλή ζωή των ανθρώπων που έχουν μάθει να ζουν με ελάχιστα αλλά να μην δυσανασχετούν ποτέ είναι ίσως η τελευταία ασπίδα απέναντι στον άγριο καπιταλισμό που παραμονεύει.

Και που σέ κάνει να αναρωτιέσαι αν το τίμημα της ανάπτυξης αξίζει όλο αυτό....